Hedging – efektywna strategia zabezpieczenia twojego portfela. Czym jest hedging i czemu służy?

Hedging jest strategią zarządzania ryzykiem, która w praktyce wykorzystywana jest do rekompensowania strat z inwestycji poprzez dobór do portfela aktywów o przeciwnie skorelowanych trendach. Z drugiej strony, obniżanie ryzyka poprzez zabezpieczanie hegdingiem zwykle prowadzi również do obniżenia potencjalnych zysków. W strategiach hedgingowych zazwyczaj wykorzystuje się finansowe instrumenty pochodne, takie jak opcje lub kontrakty futures.

Czym jest hedging? Jakie są zalety hedgingu i związane z nim ryzyka? W jaki sposób wykorzystać hedging w praktyce? W jakich celach stosuje się hedging? I dlaczego dobrze jest o nim wiedzieć? O tym wszystkim i nie tylko piszemy w poniższym artykule.

Czym jest hedging?

Hedging to inwestycja, która obniża ryzyko związane z niekorzystnymi ruchami cen w otwartych już pozycjach. Hedging jest zasadniczo zabezpieczeniem. Zabezpieczenie polega zwykle na otwarciu pozycji równoważącej na powiązanym papierze wartościowym. Hedging można generalnie porównać do umowy ubezpieczenia. Jeśli jesteś właścicielem domu, znajdującego się na obszarze zalewowym, będziesz chciał zabezpieczyć ten majątek przed powodzią, ubezpieczając go. W tym przykładzie niemożliwe jest zapobieżenie powodzi, ale możesz z wyprzedzeniem próbować złagodzić skutki finansowe, jeśli powódź będzie miała miejsce. Zabezpieczenie wiąże się z kompromisem pomiędzy korzyścią i ryzykiem – podczas gdy potencjalne ryzyko maleje, zmniejszają się również potencjalne zyski. Krótko mówiąc, hedging nie jest za darmo. W przykładzie z ubezpieczeniem na wypadek powodzi comiesięczne składki się sumują, a jeśli powódź nigdy nie będzie miała miejsca, to ubezpieczony nie dostanie żadnych środków. Mimo to większość ludzi skłonna jest wybrać przewidywalną i ograniczoną stratę zamiast ryzykować całym majątkiem.

Hedging jest w uproszczeniu „towarzyszącą” pozycja inwestycyjną, służącą do wyrównania potencjalnych strat, które mogą powstać wskutek innej inwestycji. Czasownik hedge wywodzi się od staroangielskiego słowa hecg, które pierwotnie oznaczało płot. Najpopularniejszym środkiem służącym zabezpieczeniu inwestycji są instrumenty pochodne. Są to papiery wartościowe, których ruchy skorelowane są z jednym lub wieloma aktywami bazowymi. Do instrumentów pochodnych zaliczamy opcje, swapy, futures i kontrakty typu forward. Aktywami bazowymi mogą być akcje, obligacje, surowce, waluty, indeksy bądź stopy procentowe. Instrumenty pochodne mogą stanowić skuteczne zabezpieczenie aktywów bazowych, ponieważ relacja pomiędzy nimi i aktywami bazowymi jest jasno zdefiniowana. Można wykorzystać instrumenty pochodne do opracowania strategii inwestycyjnej, w której strata jednej inwestycji łagodzona jest lub rekompensowana przez zysk z adekwatnego instrumentu pochodnego.

Przeczytaj również >>Split akcji – czym jest podział akcji i na czym polega

W jakich celach stosuje się hedging w praktyce?

Teraz przyjrzymy się sposobom wykorzystania hedgingu. Istnieje wiele strategii hedgingowych pomocnych przy budowaniu portfela inwestycyjnego. W świecie inwestycji zabezpieczenia funkcjonują podobnie, jak wspomniane wyżej ubezpieczenie domu. Inwestorzy wykorzystają metody zabezpieczeń w celu obniżenia i kontrolowania ryzyka związanego z ich inwestycjami. Żeby zapewnić sobie odpowiednie zabezpieczenie w świecie inwestycji, należy strategicznie wykorzystywać różne instrumenty, aby zrównoważyć ryzyko potencjalnych niekorzystnych ruchów cenowych na rynku. Najlepszym sposobem na osiągnięcie tego celu jest przeprowadzenie kolejnej inwestycji – w sposób ukierunkowany i kontrolowany. Podobieństwa z wspomnianym wcześniej przykładem ubezpieczenia są oczywiście ograniczone: w przypadku ubezpieczenia na wypadek powodzi w razie jej wystąpienia ubezpieczonemu prawdopodobnie zrekompensowana zostałaby cała strata albo jej znacząca część. W świecie inwestycji zabezpieczenie jest bardziej skomplikowanym i złożonym działaniem.

Doskonałe zabezpieczenie to takie, które eliminuje wszystkie ryzyka pozycji albo portfela. Innymi słowy, zabezpieczenie jest 100-procentowo pośrednio skorelowane z aktywami wrażliwymi. W rzeczywistości osiągnięcie 100-procentowego zabezpieczenia jest praktycznie niemożliwe. „Basis risk” to oznaczenie ryzyka, że aktywo oraz zabezpieczenie nie będą się zachowywać zgodnie z oczekiwaniami, ponieważ zawsze może dojść do jakichś odchyleń.

W jaki sposób działa hedging?

Już wiemy, czym jest hedging. Teraz zaprezentujemy hipotetyczny przykład hedgingu przy wykorzystaniu opcji. Jeśli inwestor kupi 100 akcji hipotetycznej firmy STOCK za 10 USD za akcję, mógłby zabezpieczyć się przed spadkiem ceny tych akcji, kupując opcję put z ceną wykonania 8 USD oraz terminem wygaśnięcia po roku, która kosztowałaby 5 USD. Taka opcja daje inwestorowi prawo sprzedać 100 akcji spółki STOCK za 8 USD w każdej chwili do momentu wygaśnięcia opcji. Jeśli rok później akcje STOCK sprzedawać się będą za 12 USD, inwestor owej opcji nie zrealizuje i straci 5 USD, czyli cenę opcji. Jego zysk wynosiłby zatem 195 USD (200-5).  Jeśli jednak akcje STOCK kosztować będą 0 USD, inwestor wykona opcję i sprzeda swoje akcje za 8 USD, ponosząc stratę w wysokości 205 USD (200+5). Bez opcji straciłby całą inwestycję (1000 USD).

Skuteczność zabezpieczenia w instrumentach pochodnych wyraża współczynnik delta, nazywany niekiedy współczynnikiem zabezpieczenia. Delta to suma, o którą cena instrumentu pochodnego ulegnie zmianie, kiedy cena aktywa bazowego zmieni się o 1 USD. Obecnie różne typy opcji i kontraktów terminowych pozwalają inwestorom zabezpieczyć się na rozmaite sposoby w przypadku większości aktywów bazowych (akcje, stopy procentowe, waluty, surowce…) przed całym szeregiem niekorzystnych scenariuszy.

Konkretna strategia hedgingowa, podobnie jak wycena instrumentów zabezpieczających, zależeć będzie prawdopodobnie od ryzyka spadku bazowego papieru wartościowego, przed którym inwestor chciałby się zabezpieczyć. Co do zasady, im większe ryzyko spadku, tym droższe zabezpieczenie. Ryzyko spadku ma tendencję do zwiększania się wraz z wyższym poziomem zmienności. Opcja, która wygaśnie za dłuższy czas i która powiązana jest z mniej stabilnym papierem wartościowym, będzie więc droższa jako środek zabezpieczający. W powyższym przykładzie firmy STOCK obowiązuje zasada, że im wyższa cena strike, tym droższa będzie opcja i tym skuteczniejsze zabezpieczenie zapewni. Te zmienne można dostosować w taki sposób, by powstał tańszy wariant, oferujący mniejsze zabezpieczenie albo droższy wariant, zapewniający większą ochronę.

Strategie hedgingowe – przykłady

Strategia zabezpieczająca zwykle powiązana jest z ogólną polityką zarządzania ryzykiem, wykorzystywaną przez spółkę lub inwestora do minimalizowania ryzyka. Jak już powiedzieliśmy, większość inwestorów wykorzystuje do hedgingu instrumenty pochodne. Najczęściej wybieranym instrumentem pochodnym są opcje. Niemniej zastanówmy się najpierw, jak dywersyfikować bez instrumentów pochodnych. Niektóre dostępne strategie hedgingowe.

Zabezpieczenie poprzez dywersyfikację

Wykorzystanie instrumentów pochodnych do zabezpieczenia inwestycji pozwala na dokładne wyliczenie ryzyka, ale wymaga też pewnego wyrafinowania, a często również większego kapitału. Instrumenty pochodne nie są jednak jedynym sposobem na zabezpieczenie. Zabezpieczeniem jest również strategiczna dywersyfikacja portfela w celu obniżenia danych ryzyk. Inwestor mógłby na przykład zainwestować w spółkę zajmującą się dobrami luksusowymi z rosnącą marżą. Może mieć jednak obawy, że recesja zlikwiduje rynek towarów luksusowych. Jednym ze sposobów na zabezpieczenie portfela jest zakup defensywnych akcji tytoniowych, które są odporne na kryzysy i z reguły generują wysokie dywidendy.

Również to podejście wiąże się z kompromisami: Jeśli pensje są wysokie a stopa bezrobocia niska, producenci dóbr luksusowych mogą osiągać zyski, a nudne akcje antycykliczne nie przyciągają zbyt wielu inwestorów. Olbrzymie ryzyko wynika z faktu, że nie istnieje żadna gwarancja, że akcje spółek produkujących towary luksusowe i pozycje zabezpieczające poruszać się będą w przeciwnych kierunkach. W okresach dużych kryzysów jedne i drugie mogą słabnąć.

Dywersyfikacja może też polegać na różnicowaniu klas aktywów. Niektórzy inwestorzy inwestują na przykład w obligacje, by zabezpieczyć się przed spadkami cen akcji. Kiedy ceny akcji spadają, wartość obligacji zwykle rośnie. Dotyczy to wyłącznie wysokiej jakości obligacji korporacyjnych albo obligacji skarbowych.

Spready horyzontalne i wertykalne

Popularnym rodzajem zabezpieczenia dla handlujących na opcjach są tzw. spready opcyjne, które mogą być albo wertykalne, albo horyzontalne. W przypadku spreadu wertykalnego kupuje się i jednocześnie wystawia opcje na dane aktywo bazowe z takim samym terminem wygaśnięcia, ale z różnymi cenami wykonania. W przypadku spreadu horyzontalnego kupuje się i jednocześnie wystawia opcje na dane aktywo bazowe z takimi samymi cenami wykonania, ale z różnymi datami wygaśnięcia.

Ryzyka związane z hedgingiem

Hedging to technika wykorzystywana do obniżania ryzyka, ale trzeba pamiętać o tym, że niemal każdy sposób zabezpieczenia ma swoje wady. Po pierwsze, jak już wspominaliśmy wyżej, hedging nie jest doskonały i nie stanowi 100-procentowej gwarancji zmniejszania strat. Inwestor powinien więc rozważyć wady i zalety hedgingu konkretnej strategii inwestycyjnej.

Wielu inwestorów celowo nie stosuje hedgingu. Na przykład inwestorzy długoterminowi mają tendencję do ignorowania chwilowych wahań danego papieru wartościowego. W takich sytuacjach krótkotrwałe fluktuacje nie są krytyczne, ponieważ inwestycja prawdopodobnie i tak przyniesie zyski w perspektywie długoterminowej.

Może się wydawać, że inwestorzy z kategorii buy-and-hold nie mają powodów, by interesować się hedgingiem. Ze względu na fakt, że duże spółki i fundusze inwestycyjne zazwyczaj zabezpieczają swoje inwestycje, również inwestorzy długoterminowi powinni jednak zdobywać wiedzę na temat możliwości zabezpieczania inwestycji, by lepiej rozumieć, jak działają więksi gracze giełdowi.