Opcje
Wszystko, co musisz wiedzieć o opcjach w 2023 roku, od definicji, poprzez kupno i sprzedaż aż po złożone strategie opcyjne oraz praktyczne wskazówki.
Opcje call i opcje put, współczynniki greckie oraz zmienność. Znajdziesz tu wyjaśnienia podstawowych terminów związanych z opcjami, jak również specjalistyczną wiedzę o skutecznym handlu na opcjach. Nie zabraknie również informacji o prostych oraz bardziej zaawansowanych strategiach opcyjnych w tym inspirujących propozycji transakcji opcyjnych na konkretne instrumenty.
Co to są opcje?
Kontrakty opcyjne to transakcje typu forward zawierane pomiędzy dwoma stronami. Opcje dają kupującemu prawo, jednak nie obowiązek, zakupu (opcje call) lub sprzedaży (opcje put) konkretnej ilości aktywa bazowego, którym mogą być na przykład akcje w momencie wygaśnięcia opcji za z góry ustaloną cenę wykonania (strike price).
Z drugiej strony sprzedający lub wystawiający opcję zobowiązany jest do wywiązania się z umowy wynikającej z transakcji typu forward w momencie wykonania opcji. Jeżeli opcja wygaśnie jako bezwartościowa, wystawiający nie musi się wywiązywać ze swojego zobowiązania i może zachować premię opcyjną, którą zapłacił nabywca opcji.
Kupując bądź wystawiając opcje, należy rozważyć kilka kwestii. Główna różnica jest oczywiście pomiędzy opcjami call i put. Niemniej opcje różnią się również całym szeregiem specyficznych cech – terminem wykonania, ceną wykonania, wielkością kontraktów, jak również typem (europejskie lub amerykańskie). Ważne też czy handluje się opcjami na długo, czy może na krótko, ponieważ wpływa to na uprawnienia i zobowiązania tradera opcyjnego. Każdy, kto handluje na giełdzie, powinien rozważyć handel na opcjach, dlatego że można je wykorzystać w różnych sytuacjach rynkowych oraz w rozmaitych celach inwestycyjnych.
Współczynniki greckie - kluczowe dane opisujące zmiany cen opcji
Jeżeli zainteresował cię handel na opcjach, szybko zetkniesz się z takimi pojęciami, jak Delta, Gamma, Vega lub Theta. Te współczynniki greckie są decydującymi czynnikami dla zmian cen opcji.
Podaż i popyt na instrument bazowy zawsze powodują wahania cen. Jednak nawet jeśli cena aktywa bazowego, na przykład akcji, nie zmienia się wciąż możliwy jest wzrost lub spadek ceny opcji. Za pomocą współczynników greckich można w określonych warunkach opisać rozwój ceny opcji.
Współczynniki greckie zapewniają różne informacje na temat cen opcji. Wskaźniki te mogą na przykład informować, jak zmieni się cena opcji, jeśli zmianie ulegnie cena instrumentu bazowego albo zmienność. Utrata wartości czasowej również może zostać określona na podstawie współczynników greckich. Tylko ci, którzy podejmują decyzje inwestycyjne, regularnie biorą pod uwagę czynniki wpływające na cenę opcji, mogą handlować nimi z sukcesem. Współczynniki greckie są więc niezbędne.
Zmienność - istotny czynnik wpływający na cenę opcji
Na cenę opcji wpływa kilka czynników. Oprócz terminu wygaśnięcia opcji i ceny wykonania, istotną rolę odgrywa też cena aktywa bazowego.
W celu lepszego oszacowania potencjalnych możliwości zysku z opcji, traderzy opcyjni analizują zakres wahań instrumentu bazowego w określonym czasie. Ta intensywność fluktuacji nazywana jest zmiennością i służy jako przydatny miernik ryzyka podczas handlu na opcjach. Im większym wahaniom podlega cena aktywa bazowego z którym powiązana jest opcja, tym wyższa jest zmienność. Wysoka zmienność wiąże się z większym ryzykiem, ale w razie sukcesu zapowiada też wyższe zyski.
Domyślnie zmienność wyliczana jest w skali roku i wyraża się ją w procentach. Jeżeli trader opcyjny bierze pod uwagę aktualnie oczekiwane wahania ceny instrumentu bazowego dla czasu pozostałego do wygaśnięcia opcji, mamy do czynienia ze zmiennością implikowaną. Jeśli natomiast podawana jest zmienność historyczna, oznacza to opis rzeczywistego zakresu wahań aktywa bazowego w przeszłości.
Strategie opcyjne dla traderów i inwestorów
Handel instrumentami pochodnymi, takimi jak opcje, daje wiele możliwości inwestycyjnych. Dla każdej sytuacji na rynku istnieją odpowiednie strategie handlowe – niezależnie od tego czy rynek rośnie, spada, czy też pozostaje w ruchu bocznym.
Istnieją cztery podstawowe pozycje służące do tworzenia strategii opcyjnych. Możesz kupić (long call) lub sprzedać (short call) opcje call oraz kupić (long put) bądź sprzedać (short put) opcje put. Te 4 możliwości można łączyć zgodnie z potrzebami. Strategie opcyjne mają 2 cele – zabezpieczenie (hedging) i spekulację.
Strategie zabezpieczające z wykorzystaniem opcji, znane pod nazwą hedging, służą zabezpieczeniu papierów wartościowych w portfelu przed zmianami cen za pomocą odpowiednich opcji. Na przykład kiedy spodziewasz się, że cena instrumentu bazowego będzie spadać. Natomiast strategie spekulacyjne z wykorzystaniem opcji mają za zadanie przynosić zyski z efektu dźwigni opcji albo generować je z przychodu z premii opcyjnych wypłacanych podczas wystawienia opcji – bez konieczności utrzymywania aktywa bazowego w portfelu. Strategie spekulacyjne wiążą się z wyższym ryzykiem, ale też oferują potencjalnie wyższe zyski niż bezpośredni handel instrumentem bazowym.
Często zadawane pytania na temat opcji
Co to są opcje?
Opcje dają kupującemu prawo kupna lub sprzedaży określonego aktywa bazowego za z góry ustaloną cenę w określonym terminie. Opcje – podobnie jak CFD, certyfikaty, futures, czy warranty – są pochodnymi instrumentami inwestycyjnymi. Transakcje na opcjach nazywane bywają także warunkowymi transakcjami typu forward.
Co to jest opcja call?
Opcja call daje kupującemu prawo kupna aktywa bazowego, takiego jak akcje, za z góry ustaloną cenę (cena wykonania) we wcześniej ustalonym terminie wygaśnięcia albo przed nim. Za to prawo kupujący uiszcza opłatę na rzecz wystawiającego (premia opcyjna). Jeśli dojdzie do wykonania opcji, wystawiający ma obowiązek dostarczenia aktywa bazowego za ustaloną cenę wykonania.
Co to jest opcja put?
Opcja put daje kupującemu prawo sprzedaży aktywa bazowego, takiego jak akcje, za z góry ustaloną cenę (cena wykonania) we wcześniej ustalonym terminie wygaśnięcia albo przed nim. Za to prawo kupujący uiszcza opłatę na rzecz wystawiającego (premia opcyjna). Jeśli dojdzie do wykonania opcji, wystawiający ma obowiązek dostarczenia aktywa bazowego za ustaloną cenę wykonania.
Czym są opcje europejskie?
Opcje europejskie to rodzaj opcji, które kupujący może wykonać tylko w terminie wygaśnięcia. Pojęcie opcji europejskiej opisuje zatem raczej sposób wykonania opcji niż miejsce transakcji. Opcje na indeksy są zazwyczaj typu europejskiego.
Czym są opcje amerykańskie?
Opcje amerykańskie to rodzaj opcji, które kupujący może wykonać w każdym momencie przed terminem wygaśnięcia. Pojęcie opcji amerykańskiej opisuje zatem raczej sposób wykonania opcji niż miejsce transakcji. Opcje na akcje i ETF są zazwyczaj typu amerykańskiego.
Kiedy opcje wygasają?
Opcje mają zawsze ustalony termin wygaśnięcia i dlatego zawsze wygasają w z góry ustalonym dniu. Na przykład w przypadku bardziej płynnych akcji standardowo dostępne są opcje z terminem wygaśnięcia za 1, 2, 3, 6, i 12 miesięcy. Termin wygaśnięcia przypada zwykle na trzeci piątek danego miesiąca. Oprócz wspomnianych opcji miesięcznych istnieją również opcje tygodniowe z różnymi terminami wygaśnięcia.
Jaka jest cena opcji?
Cena opcji to cena, którą kupujący opcje musi zapłacić drugiej stronie (wystawiającemu opcję). Na cenę opcji składa się jej wartość wewnętrzna oraz wartość czasowa.
Czym jest aktywo bazowe opcji?
Aktywo bazowe to produkt inwestycyjny do którego odnosi się opcja. W handlu na opcjach są dostępne takie aktywa bazowe, jak akcje, ETF, indeksy, futures, waluty lub surowce.
Czym jest cena strike?
Cena strike to ustalona wartość aktywa bazowego w danym kontrakcie. Jest to z góry określona przez kupującego i sprzedającego opcję cena, za którą aktywo bazowe, na przykład akcje, zostaje dostarczone w terminie wygaśnięcia.
Jak mogę handlować na opcjach?
Handel na opcjach odbywa się na giełdach instrumentów pochodnych, takich jak Eurex albo amerykańskich giełdach opcyjnych, jak na przykład CME lub CBOE. Do handlu na opcjach potrzebujesz brokera opcyjnego, który zapewni ci dostęp do giełd instrumentów pochodnych. Nie każdy broker online umożliwia handel na opcjach. Ponadto potrzebne jest potwierdzenie zdolności do handlu opcjami. Otrzymuje się je zwykle po udzieleniu przez brokera informacji o ryzykach związanych z handlem na giełdach instrumentów pochodnych.
